“Thấy Bác tìm đóm châm lửa, Hào (Doãn Trọng Hào) nhanh nhẹn rút bao diêm trong túi mình ra, lấy một que định quẹt lửa mời Bác. Bác liền giơ tay ngăn lại: Chú để dành diêm mà nhóm bếp, Bác châm lửa ở trong lò cũng được. Ngừng một lát Bác hỏi Hào: Chú có biết phải qua tay bao nhiêu người mới làm ra một que diêm hay không ? Vì vậy, mỗi người khi dùng một que diêm, chúng ta phải nghĩ đến công sức của bao nhiêu người. Tất cả chúng ta cần thấm nhuần lời dạy ấy. Bác đã dạy chúng ta bài học sâu sắc về đạo lý làm người... Phải tiết kiệm từ vật nhỏ. Phải cần kiệm để xây dựng xã hội…” Chén Cháo Bằng Cơm Nguội Khi còn ở Việt Bắc, có một buổi Bác đi công tác về muộn, về qua văn phòng, Bác nghỉ lại một lát vì mệt. Đồng chí Hoàng Hữu Kháng (bảo vệ của Bác) nói với bà Liên (người giúp việc cho Bác): “ Hôm nay Bác mệt không ăn được cơm, cô nấu cho Bác bát cháo”. Bác đang nằm nghỉ nghe thấy thế liền nhỏm dậy bảo bà Liên: “Cô nấu cháo cho Bác bằng cơm nguội, vừa chóng chín, vừa tiết kiệm được gạo, khỏi bỏ phí cơm thừa”.

II – Nội Dung 

1. “Kiệm” là gì? 

“Kiệm” là dành dụm, không hoang phí, có chừng mực. Ta thường gặp cụm từ “tiết kiệm” trong đó “tiết” có nghĩa là giảm bớt, kìm hãm, hạn chế, dằn lại. Nghĩa chung, “tiết kiệm” là việc hạn chế đúng mức, chi tiêu dè xẻn, không hoang phí, không xa hoa trong việc sử dụng tiền của, sức khỏe, thời gian. Tiết kiệm không phải là bủn xỉn, hà tiện, gặp việc gì đáng làm cũng không làm, đáng tiêu cũng không tiêu. Tiết kiệm mang nghĩa tích cực chứ không tiêu cực.

2. Vì sao phải tiết kiệm? 

Mỗi thứ của cải chúng ta làm ra phải tốn bao nhiêu mồ hôi và sức lao động: để có được hạt gạo thơm, người nông dân đã phải cật lực làm lụng, cày bừa, chăm bón như thế nào? Để làm ra được một cái bàn, cái ghế phải mất bao nhiêu công sức… để có tiền cho các em ăn học cha mẹ đã phải vất vả đêm ngày… Những của cải, tiền bạc do chúng ta dùng mồ hôi công sức làm ra chúng ta phải biết quý. Chỉ có những kẻ ăn không ngồi rồi, hưởng thụ từ thành quả của người khác mới không biết tiết kiệm. Ở tuổi các em, các em chưa làm ra tiền bạc, do đó chi tiêu dè xẻn còn là cách các em thể hiện sự trân trọng những công lao, khó nhọc của bố mẹ; quý trọng từng hạt gạo là cách các em thể hiện sự trân trọng đối với người nông dân… Do hậu quả của tội đem lại, lao động của con người không phải lúc nào cũng thuận lợi dễ dàng (bài trước).
Do đó, phải biết tiết kiệm, để dành phòng khi thiếu thốn. Nhà thơ Tố Hữu có viết: “Dọn tí phân rơi, nhặt từng ngọn lá Mỗi hòn than, mẩu sắt, cân ngô Ta nâng niu gom góp dựng cơ đồ”...
Tục ngữ có câu: “Buôn tàu bán bè không bằng ăn dè hà tiện”.
Không chỉ nghèo mới cần tiết kiệm, mà cả giàu cũng cần tiết kiệm. Người nghèo tiết kiệm sẽ đỡ nghèo đi, còn người giàu tiết kiệm sẽ càng giàu hơn lên. Ngạn ngữ phương Tây có một câu rất chí lý: “Kẻ nào không biết quý những đồng tiền lẻ, sẽ không có những đồng tiền chẵn”. Một tí phân, một ngọn lá, một hòn than, một mẩu sắt, một cân ngô thì chưa là gì, nhưng nhiều tí phân, nhiều ngọn lá, nhiều hòn than, nhiều mẩu sắt, nhiều cân ngô thì sẽ thành khối tài sản có giá trị, đủ sức “dựng cơ đồ” với “những đồng tiền chẵn”. Có những thứ không phải cứ làm là có, cứ có tiền là mua.
Đó là những tài nguyên thiên nhiên có giới hạn như điện, nước, xăng dầu… nếu xài quá mức sẽ có lúc cạn kiệt.
Do vậy, phải biết quý trọng và sử dụng cho hợp lý. Thời gian và sức khỏe là những thứ không thể dùng tiền mua được. Đối với lứa tuổi học sinh, việc tiết kiệm thời gian và sức khỏe của bản thân là điều rất cần thiết. “Thời gian là vàng bạc”, mỗi giây mỗi phút chúng ta để trôi qua một cách lãng phí sẽ không bao giờ lấy lại được. Sinh thời, để tiết kiệm thời gian, Bác Hồ dạy: “Ai mang vàng vứt đi là người điên rồ. Ai mang thời giờ vứt đi là người ngu dại” Cần biết tiết kiệm thời gian và sức khỏe để dùng vào những việc chính đáng như học tập, thờ phượng, rèn luyện đạo đức… tránh hao phí quá nhiều thời gian và sức khỏe vào việc vui chơi giải trí. Như vậy, đức tính “Kiệm” giúp cho ta biết sống đủ, sống không nô lệ vật chất, không nô lệ dục vọng. 

3. Tiết kiệm như thế nào? 

Bác Hồ thường căn dặn mọi người phải thực hành tiết kiệm, tiết kiệm sức lao động, tiết kiệm thì giờ, tiền bạc, phải tiết kiệm từ cái to đến cái nhỏ, không xa xỉ, hoang phí, không bừa bãi, phô trương hình thức. Tiết kiệm tiền của Tiêu xài điều độ, đừng làm ít xài nhiều, ăn tiêu quá độ, hoang phí. Cần định mức chi thu rõ rệt: lập sổ chi thu cho minh bạch. Dùng đồng tiền cách phải lẽ, không bủn xỉn, hà tiện, nhưng để thỏa mãn nhu cầu cần thiết và để dành lúc túng thiếu. Về của cải: nhà cửa, đồ dùng, quần áo, điện nước, thức ăn uống… 

- Đối với của tư: liệt kê đồ dùng cá nhân, sử dụng đúng mức, giữ gìn cẩn thận để đồ dùng được lâu bền; tiết kiệm tiền mua sắm; ăn mặc giản dị, không sa hoa, chạy theo mode… 

- Đối với của công: sử dụng tiết kiệm điện nước ở nhà thờ, nhà giáo lý, nhà trường, thư viện, nơi công cộng… 

- Đối với đồ ăn thức uống: tiết kiệm công sức của người làm ra lúa gạo.” Tiết kiệm sức khỏe Sức khỏe là cái quý báu của con người. Vì thế, cần bảo vệ sức khỏe bằng sự điều độ. 

- Về ăn uống: cần ăn uống thức ăn bổ dưỡng, sạch sẽ, tránh những gì có hại cho sức khỏe. 

- Về ngủ nghỉ: tránh thức khuya hoặc ngủ nướng. 

- Về làm việc: làm việc chừng mực, đúng giờ, đúng việc, tránh đam mê, làm ráng… khi mệt mỏi cần giải trí, tạm nghỉ. 

- Siêng năng tập thể dục Tiết kiệm thời gian Làm việc đúng giờ giấc, giờ nào việc nấy, phải biết sắp xếp thời giờ cho hợp lý. 

4. Lời kết 

“Cần và Kiệm phải đi đôi với nhau, như hai chân của con người. Cần mà không Kiệm, thì “làm chừng nào xào chừng ấy”. Cũng như một cái thùng không có đáy, nước đổ vào chừng nào, chảy ra hết chừng ấy, không lại hoàn không” (Hồ Chí Minh) 

III – Liên Hệ Lời Chúa 

“Một người thợ say sưa sẽ không giàu có được, Kẻ coi thường lợi nhỏ sẽ rơi vào nghèo túng” (HC 19,1) 

IV – Luyện Tập 

Tập chi tiêu hợp lý: hạn chế ăn quà vặt, chơi game, mua sắm; ăn mặc giản dị; không bỏ thức ăn thừa mứa… Tập tiết kiệm thời gian: hạn chế nói chuyện phiếm làm mất thời giờ của mình và người khác; tập trình bày ngắn gọn, súc tích; lập thời gian biểu cho những công việc phải làm. Tập giữ gìn sức khỏe: tập thể dục mỗi sáng, ăn ngủ đúng giấc. 

BTVN: Lập sổ chi thu như mẫu dưới 

BTVN: Chép và tập bài hát Việc Gì Làm Hôm Nay Việc gì làm hôm nay, ta hãy làm ta quyết làm, việc gì làm hôm nay đừng để đến đến ngày mai. Việc gì làm hôm nay không bao giờ trở lại. Việc gì làm hôm nay ta quyết làm là làm cho xong. Ơ… một ngày đã qua, một ngày đã qua, ta đã làm gì, ta đã làm gì. Ơ… bạn bè anh em tự hỏi lương tri ta đã làm gì cho ngày hôm nay.

Trích dẫn từ: http://giesulove.net/diendan/thao-luan-ve-phong-trao/338-giao-duc-nhan-ban.html